W wielu branżach, gdzie wykorzystuje się urządzenia pomiarowe i kontrolne, fantastycznie na prawdę istotna jest precyzja rezultatów, ponieważ wręcz niewielkie odchylenia mogą posiadać wpływ na przebieg procesów produkcyjnych czy badawczych. Sprzęt pomiarowy ulega natomiast z w pewnych przypadkach zużyciu lub zmianom związanym z warunkami eksploatacji, dlatego konieczne staje się jego okresowe sprawdzanie. W tym kontekście pojawia się zagadnienie takie jak wzorcowanie i kalibrowanie, które są podstawowymi metodami pozwalającymi ocenić oraz przywrócić odpowiednią dokładność urządzeń.
Choćby oba pojęcia bywają używane zamiennie, odnoszą się one do różnych czynności i mają odmienne znaczenie w praktyce inżynierskiej a także metrologicznej.
Wzorcowanie polega na porównaniu wskazań badanego przyrządu z wartościami uzyskiwanymi przy użyciu wzorca o znanej i potwierdzonej dokładności. Misją tego procesu nie jest zmiana parametrów samego urządzenia, lecz jedynie ocena różnic i określenie ewentualnych odchyleń. Dzięki temu możliwe staje się sporządzenie dokumentacji zawierającej informacje o rzeczywistych właściwościach przyrządu i jego wiarygodności. Kalibrowanie natomiast dotyczy regulacji urządzenia w taki sposób, by jego wskazania były zgodne z wartościami odniesienia. W praktyce znaczy to ingerencję w działanie sprzętu i implementację go tak, aby mieścił się w określonych granicach tolerancji.
Oba procesy odgrywają ważną rolę w zapewnianiu jakości pomiarów i są stosowane w wielu gałęziach gospodarki, od przemysłu chemicznego i farmaceutycznego, przez energetykę, aż po sektor motoryzacyjny czy lotniczy. Wzorcowanie i kalibrowanie urządzeń staje się nieodzowne tam, gdzie liczy się wielokrotność rezultatów i możliwość ich porównania z bieżącymi standardami. Regularne wykonywanie takich działań pozwala wykrywanie odchyleń zanim wpłyną one na procesy technologiczne, co ma szczególne znaczenie w środowiskach wymagających ścisłej kontroli jakości.
Znaczenie tych czynności można rozpatrywać też z punktu widzenia naukowej, ponieważ w laboratoriach badawczych dokładność pomiarów ma kluczowy wpływ na wiarygodność analiz i eksperymentów. Wzorcowanie umożliwia określić margines błędu, a kalibrowanie pozwala utrzymanie sprzętu w granicach standardów, co jest istotne dla poprawnego interpretowania wyników. W praktyce znaczy to, że właściwie każdy przyrząd pomiarowy, niezależnie od tego, czy służy do badań naukowych, czy do testom jakości w zakładzie przemysłowym, wymaga odpowiedniego podejścia obejmującego zarówno ocenę jego wskazań, jak i ewentualne dostosowanie działania.
Zobacz więcej: wzorcowanie czujników lab-el .